APELUJEMY – NIE WYPALAJ TRAW !
Już od wielu lat przełom zimy, wiosny oraz przedwiośnie to okresy, w których wyraźnie wzrasta liczba pożarów łąk i nieużytków. Spowodowane jest to, niestety, wypalaniem traw i pozostałości roślinnych. Trzeba pamiętać, że po zimie trawy są wysuszone i palą się bardzo szybko.
W rozprzestrzenianiu ognia pomagają także powiewy wiatru. W przypadku gwałtownej zmiany jego kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy
i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje również bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.
Podczas pożaru powstaje duże zadymienie, które jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zdarzenia, z uwagi na możliwość zaczadzenia. Powoduje ponadto zmniejszenie widoczności na drogach, co może prowadzić
do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków drogowych.
Wypalania traw jest naprawdę niebezpieczne, ale też niedozwolone.
I. Wypalania traw zabrania:
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. (Dz. U. z 2013 r. poz. 627):
Art. 124. „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”
• Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59
z późn. zm.).
Art. 30 ust. 3 pkt 3 mówi, że „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości
do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
1) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela
lasu lub nadleśniczego;
2) korzystania z otwartego płomienia;
3) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2011 r. Nr 109, poz. 719).
§ 40. ust. 1. mówi, że „w lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk
i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasów nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru, w szczególności:
1) rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub zarządcę lasu;
2) palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych
do pobytu ludzi”.
II. Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje:
• Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482 z późn. zm.) – kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość
w myśl art. 24, § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł.
• Art. 131 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(Dz. U. z 2013 r. poz. 627)
„Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska
lub szuwary podlega karze aresztu albo grzywny”.
Dodatkowe sankcje zagrażają osobom, które doprowadziły do czyjejś śmierci lub powstania strat materialnych.
• Art. 163. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553
z późn. zm.)
„Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”
W walkę ze zjawiskiem wiosennego wypalania traw włączyła się także Unia Europejska. Założenia polityki rolnej UE regulują między innymi zagadnienia ochrony środowiska w rolnictwie. Jednym z narzędzi umożliwiających dokonywanie pozytywnych przemian w tym sektorze
jest system dopłat bezpośrednich. Ta forma wsparcia unijnego, zobowiązuje użytkownika gruntów do ich utrzymania zgodnie
z normami tzn. w dobrej kulturze rolnej – art. 7 ust. 1 pkt 2a Ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r.
o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2008 r.
Nr 170, poz. 1051 z późn. zm.). Za wypalanie traw grożą, oprócz kar nakładanych np. przez policję czy prokuraturę, także dotkliwe kary finansowe nakładane przez Agencją Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa w postaci zmniejszenia od 5 do 25%,
a w skrajnych przypadkach nawet odebrania, należnej wysokości wszystkich rodzajów dopłat bezpośrednich za dany rok.
W bazie danych Państwowej Straży Pożarnej jako pożary traw ewidencjonowane są pożary
z trzech grup obiektu: „Nieużytkowane powierzchnie rolnicze; Uprawy rolne oraz łąki, rżyska
i pożary powstałe podczas zbiorów tych upraw; Trawy, trawniki na terenach nierolniczych, poboczach dróg i szlaków, ulic”.
W latach 2011-2013 zanotowano:
• 2011 r. – 68046 zdarzeń,
• 2012 r. – 84822 zdarzenia,
• 2013 r. – 39855 zdarzeń.
W zdarzeniach powyższych śmierć poniosło po 16 osób w 2011 i 2012 roku, oraz 11 osób w roku 2013.
Liczba sił i środków zaangażowana w gaszenie traw:
• 2011 r. – 40175 pojazdów PSP, 175597 strażaków
– 52138 pojazdów OSP, 281179 druhów OSP;
• 2012 r. – 46827 pojazdów PSP, 197182 strażaków
– 81528 pojazdów OSP, 441545 druhów OSP;
• 2013 r. – 24826 pojazdów PSP, 106525 strażaków
– 32647 pojazdów OSP, 172103 druhów OSP.
Szacunkowe straty podczas pożarów traw to:
• 2011 r. – 9782 tys. PLN;
• 2012 r. – 11739 tys. PLN;
• 2013 r. – 8678 tys. PLN.
Ponadto przy pożarach traw zużyto w:
• 2011 r. – 184780 m3 wody;
• 2012 r. – 217173 m3 wody
• 2013 r. – 77668 m3 wody
Ilość spalonych hektarów traw to:
• 2011 r. – 38679;
• 2012 r. – 55833;
• 2013 r. – 15369.